E. CYRSON - SÓJKA Kancelaria w Poznaniu dochodzi naprawienia szkód poniesionych na skutek najróżniejszych zdarzeń. Niechaj kluczem do zrozumienia instytucji naprawienia szkody będzie treść art. 415 Kodeksu cywilnego - fundamentalnego dla odpowiedzialności cywilnej : kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Niemniej jednak podstawy prawne dochodzenia roszczeń odszkodowawczych mogą być rozmaite.
Przykład.
Przykładem mogą być powództwa o odszkodowanie z tytułu szkód poniesionych przez klientów na skutek objęcia ich nieruchomości obszarem ograniczonego użytkowania powodującego spadek ich wartości (lotnisko wojskowe Poznań – Krzesiny) czy też na skutek produktu niebezpiecznego wprowadzonego do obrotu (np. lek VIOXX).
Rodzaje szkód.
Szkody dzielimy na:
- majątkowe (np. uszkodzenie auta, spadek wartości nieruchomości),
- niemajątkowe tzw. krzywdę (np. urazy psychiczne).
Według dobra, które zostało bezpośrednio naruszone przez sprawcę szkody dzielimy na:
- szkody na osobie (np. złamanie ręki),
- szkody na mieniu (np. pożar budynku).
Okoliczności istotne dla sprawy.
W celu dochodzenia odszkodowania musimy ustalić następujące okoliczności:
- kto jest sprawcą szkody i czy jego zachowanie było bezprawne ,
- rozmiar szkody poniesionej na osobie bądź w innych dobrach materialnych,
- czy istnieje normalny, typowy związek przyczynowy między powstałą szkodą a zdarzeniem sprawczym.
W większości przypadków osoba ponosząca odpowiedzialność za szkodę jest już zidentyfikowana w procesie (np.. zakład ubezpieczeń, sprawca już nam znany).
Do ustalenia rozmiaru szkody konieczne jest skorzystanie z pomocy rzeczoznawcy z danej dziedziny bądź przed złożeniem pozwu bądź to już w trakcie procesu. Jednakże należy wziąć pod uwagę, iż opinia rzeczoznawcy sporządzona poza procesem ma słabszą moc dowodową niźli opinia sporządzona przez biegłego sądowego.
Pomiędzy szkodą a zdarzeniem ją powodującym musi istnieć rzeczywisty i typowy związek przyczynowy, który musi zostać udowodniony. Jest to czasami okoliczność bardzo trudna do wykazania, zwłaszcza w procesach lekarskich, i dlatego sądy są zmuszone niejednokrotnie do poprzestania na ustaleniu jedynie wysokiego prawdopodobieństwa zaistnienia związku przyczynowego (np. wykazanie znacznego prawdopodobieństwa związku przyczynowego między określonymi działaniami szpitala a zakażeniem tj. wykazanie momentu i drogi przedostania się infekcji do organizmu).
Dowodzenie w procesie.
Powyższe okoliczności istotne dla sprawy muszą zostać udowodnione w procesie za pomocą środków dowodowych, do których należą m.in.:
- opinia biegłego sądowego
- dokumenty prywatne
- dokumenty urzędowe
- zeznania świadków
- zeznania stron procesu (powoda i pozwanego)
- oględziny sądu
- filmy, fotografie, rysunki i inne nośniki obrazów i dźwięków.
Koszty procesu.
Koszty procesu składają się z następujących elementów:
- wpisu sądowego od pozwu,
- kosztów postępowania dowodowego (np. opinii biegłego),
- wynagrodzenia adwokata.
Więcej informacji na temat kosztów postępowania cywilnego - zob. koszty w sprawach cywilnych.